وکیل پایه یک صادقیه در بیان غبن در معاملات

امضای معامله به معنای پذیرفتن تعهدات کوچک و بزرگ است اما تا به حال فکر کرده اید که چقدر می‌توانید از عهده این تعهدات برآیید؟ در این مطلب با عنوان وکیل پایه یک صادقیه در بیان غبن در معاملات می‌خواهیم یک بخش مهم از قراردادها و شرایط آن را برای شما بیان کنیم.

وکیل پایه یک حقوقی در بیان غبن در معاملات

انجام معاملات امروز در امور مختلف، امری اجتناب ‌ناپذیر است. همه ما روزانه مشغول خرید و فروش هستیم. به علاوه برای سایر امور ممکن است ملکی را اجاره نماییم یا به دیگری اجاره دهیم. البته تمامی این موارد، بخشی از معاملات را در بر می‌گیرد و به عبارت بهتر مثالی از رایج‌ ترین معاملات به‌شمار می‌رود. آنچه در مورد تمامی معاملات باید به یاد داشته باشیم، بند های قراردادی است که گاهی به علت نداشتن آگاهی کافی و گاهی نیز به علت اعتماد به طرف مقابل از مطالعه دقیق آن چشم پوشی می‌کنیم. در این مقاله قصد داریم یکی از پرکاربرد ترین بند های قراردادی که عدم توجه به  آن ممکن است، موجب ضرر شما شود را مورد توجه قرار دهیم. در این مقاله همراه ما باشید تا با وکیل پایه یک حقوقی در بیان غبن در معاملات آگاهی لازم را در این باره به شما بدهیم.

مبحث معاملات

معامله در عرف واژه رایجی است که ما در موارد مختلف اعم از خرید و فروش، رهن، اجاره و …، از آن استفاده می‌نماییم. در حالی که در قانون کلمه‌ای با عنوان معامله وجود ندارد.

قانون این واژه را تحت عنوان عقد معرفی کرده و شرایط و ارکان آن را بیان نموده است ولی در معنای عرفی می‌توان گفت معامله همان عقد در قانون مدنی است. عقد یا همان معامله طبق قانون به دو صورت است. عقود لازم و عقود جایز.

عقود لازم

بخشی از عقود یا معاملات هستند که طرفین ملزم به پاییندی نسبت به آن هستند و هیچ یک از آن‌ها نمی‌تواند به صورت یک طرفه و بدون دلیل و اجازه قانونی آن را بر هم زند. این تعریف نشان می‌دهد که قانون در برخی موارد اجازه بر هم زدن معامله را به یکی از طرفین یا هر دوی آن‌ها می‌دهد. این اجازه اصطلاحا تحت عنوان خیار یا اختیار فسخ معامله است که در موارد مختلفی امکان ‌پذیر است. در این مقاله قصد داریم یکی از این موارد یعنی خیار غبن را بررسی کنیم.

عقود جایز

در این دسته از عقود یا معاملات هر یک از طرفین بدون اجازه دیگری می‌تواند، معامله را بر هم زند. برای مثال در عقد وکالت، موکل یا وکیل می‌تواند هر زمان که خواست معامله را یک جانبه بر هم زند. در این نوع معاملات اختیار فسخ وجود ندارد. چرا که به صورت کلی این اجازه همواره وجود دارد.

خیار غبن چیست؟

اصطلاحات حقوقی یکی از مواردی هستند که پیش از انجام امور مختلف باید از آن‌ها آگاهی کافی داشته باشید. در غیر این صورت می‌تواند مشکلات زیادی را برای شما ایجاد کند. غبن یا خیار غبن یکی از این اصطلاحات است که قصد داریم در ادامه به توضیح آن بپردازیم.

غبن به معنای فریب است. در واقع شاید اصطلاح مغبون شدن یا همان فریب خوردن را بارها و بارها شنیده باشید. این بار قصد داریم این اصطلاح را در قانون برای شما شرح دهیم.

در معاملات زمان غبن به وجود می‌آید که شما نسبت به مورد معامله فریب خورده باشید. برای مثال فروشنده ماشینی را با این وصف که تمامی بدون تصادف است را به شما می‌فروشد. پس از معامله شما متوجه می‌شوید که درهای ماشین به طور کامل عوض شده است. در این وضعیت می‌توان گفت شما مغبون شده اید و خیار غبن برای فسخ معامله دارید.

نکته ای که باید در نظر داشته باشید این است که غبن در معاملات به دو صورت است. غبن فاحش و غبن غیرفاحش.

غبن فاحش زمانی اتفاق می‌افتد که مورد معامله به اندازه‌ای با موردی که شرط شده اختلاف داشته باشد که نتوان آن را مورد استفاده قرار داد. در این وضعیت اختیار فسخ معامله وجود دارد.

در غبن غیرفاحش اما می‌توان از اختلاف به وجود آمده، چشم پوشی کرد.

غبن در معاملات

خیار غبن در معاملات

در تمامی معاملات طرفین می‌توانند شرط کنند که تمامی اختیارات آن‌ها برای معامله ساقط شود. یعنی در هر صورتی که قانون به آن‌ها اجازه فسخ معامله را داده است، طرفین با توافق از آن صرف نظر کنند. تمامی این اختیارات به گفته وکیل پایه یک قابل اسقاط است ولی شامل خیار غبن نمی‌شود.

به عبارت بهتر طرفین می‌توانند، اصطلاحا اسقاط کافه خیارات نمایند. در این فرض خیار غبن جزء خیارات ساقط شده نیست. در عین حال باید در نظر داشته باشید که در برخی از معاملات یکی از طرفین که تنظیم کننده قرارداد است علاوه بر همه خیارات، خیار غبن را نیز ساقط می‌کند.

یعنی در صورتی که شما با وجود غبن فاحش دچار ضرر و زیان شده‌اید، نمی‌توانید معامله را بر هم بزنید و آن را فسخ نمایید.

شرایط خیار غبن

طبق قانون، استفاده از تمامی اختیارات برای فسخ معامله و اعمال آن‌ها دارای شرایط و ارکان است که عدم رعایت آن‌ها، حق قانونی شما را از بین می‌برد. در مورد خیار غبن نیز به همین صورت است. در صورتی که خیار غبن ساقط نشده باشد، طبق شرط قانونی باید فورا اجرا شود.

در توضیح می‌تواند گفت کسی که مغبون شده است، بلافاصله پس از اطلاع باید نسبت به اعمال خیار خود اقدام نماید، در غیر این صورت خیار او ساقط می‌شود و نمی‌تواند آن را اعمال نماید. این زمان طبق عرف و با در نظر گرفتن یک فرصت معقول سنجیده می‌شود.

به علاوه باید در نظر داشته باشید برای اعمال خیار غبن، نباید از موردی که نسبت به آن مقبون شده‌اید، اطلاع داشته باشید. یعنی اگر با علم به اینکه خودرو تصادفی می‌خرید ولی فروشنده به شما می‌گوید آن خودرو سالم است، نمی‌توانید به خیار غبن استناد کنید.

اثر خیار غبن فسخ معامله است. یعنی با وجود تمامی شرایطی که بیان شد، شما مغبون شده باشید و بخواهید خیار غبن را با شرایط قانونی اعمال نمایید، معامله از سوی شما فسخ می‌شود. در واقع فروشنده نمی‌تواند شما را مجبور به گرفتن ما به التفاوت قیمت نماید. مگر اینکه شما نسبت به این امر رضایت داشته باشید و نخواهید معامله را بر هم بزنید.

وکیل پایه یک حقوقی در بیان غبن در معاملات

با توجه به تمامی آنچه بیان شده است، به توصیه وکیل پایه یک باید در نظر داشته باشید که پیش از انجام معامله از نکات قراردادی مطالعه کافی داشته باشید، ضمن اینکه تمامی موارد آن را با دقت کافی مطالعه نموده و سپس امضا کنید. در گام آخر نیز اگر این نکات را رعایت نکرده‌اید، برای حل مشکل خود مشاوره با وکیل را فراموش نکنید. این امر علاوه بر راهنمایی درست شما می‌تواند در موفقیت نهایی موثر باشد.